Zeewier in de Oosterschelde
CIMG2572.JPG
Sea Crunchy hart Valentijnsdag.jpg
Betonblokken langs de Oosterschelde begroeid met zeewier
CIMG2552.JPG
« »

Japans bessenwier

Sargassum muticum

Beschrijving:
Een grote soort bruinwier, die in de jaren zeventig per ongeluk met oesters in West-Europa is ingevoerd vanuit Japan. Het groeit snel en de soms meterslange hoofdstelen hebben een aantal regelmatig afwisselend geplaatste zijtakken, waaraan kleine blaadjes zitten zonder middennerf. Karakteristiek zijn de kleine drijfblazen - doorsnede tot 5 mm - aan het eind van korte steeltjes. De blaasjes lijk op bessen dus daaraan heeft de soort zijn Nederlandse naam te danken. Het Japans bessenwier hecht zich aan een ondergrond door middel van een hechtorgaan. Door de drijfblazen komt het voor dat sterk uitgegroeide planten een steen waar ze aan vastgehecht zijn optillen en naar elders verplaatsen.



Kleur:
Groenbruin; de drijfblaasjes zijn vaak wat geelachtig bruin van kleur.
 
Voortplanting:
Mannelijke en vrouwelijke voortplantingsorganen zitten op dezelfde plant. Nog in de moederplant vinden de eerste delingen van de bevruchte eicel plaats. Dat wil zeggen dat er eigenlijk jonge plantjes vrijkomen, waardoor de plant zich razendsnel kan uitbreiden als deze eenmaal ergens gevestigd is. Er breken regelmatig stukken van de plant af die zulke embryo’s in ontwikkeling bevatten en die voor een snelle verspreiding zorgen.
 
Vindplaats:
Laag in het intergetijdengebied en dieper; ook in stilstaande zoute wateren. Op rotsen en stenen en andere harde ondergrond. Kan ook goed tegen lagere zoutgehaltes. Het komt voor in Oost-Azië, met name Japan; in Europa van de Noordzee tot aan Noord-Spanje. In Nederland vind je Japans bessenwier langs de hele kust, vooral in Zeeland en rond de Waddeneilanden.Het kan vanaf het vroege voorjaar tot in de herfst worden geoogst.

Opmerking:
Deze soort kan hele bossen vormen. Dit is lastig voor duikers om doorheen te komen, maar nog lastiger voor de pleziervaart. Er zijn de nodige schroeven onklaar geraakt door dit wier. Op veel plaatsen werd Japans bessenwier in Europa als een plaag beschouwd en er werden grote schoonmaakacties op touw gezet. Hij is waarschijnlijk ook ecologisch gezien niet onschadelijk omdat het bessenwier plaatselijke soorten kan verdringen, onder meer door plaats in te nemen en door schaduw te veroorzaken waar sommige soorten niet goed tegen kunnen. Nu lijkt de soort weer wat op de terugtocht te zijn. Aan de andere kant zijn er ook soorten die van schaduw houden en zelfs die het bessenwier prettig vinden om op te groeien. Japans bessenwier kan dus een verandering van de plaatselijke ecologie veroorzaken. De plant sterft in de nazomer grotendeels af. In de winter zijn er slechts korte steeltjes met enkele blaadjes aanwezig. Het is, zoals de geslachtsnaam aangeeft, een nauwe verwant van het wier dat in enorme bossen drijvend in de Sargassozee (Atlantische Oceaan) wordt gevonden.

Gezondheidsvoordelen en toepassingen:
Bessenwier wordt ook gebruikt als gezondheidsproduct. In de Chinese traditie wordt het gedroogde bessenwier in poedervorm verkocht. Opgelost in warm water heeft het een slijmoplossende werking.   
Japans bessenwier kan worden verwerkt in (vis)soepen maar komt ook heel goed tot zijn recht in schaal- en schelpdiergerechten. Droog het wier en frituur het, of eet het met suiker als een snack. Ook goed om als pesto te verwerken.   Bereid het eens als tempura. De stevige smaak vraagt om een combinatie met andere stevige smaken. Combineert met aardappel.